به گزارش نبض بورس، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گزارش ماهانه تولید صنعتی کشور را با استفاده از اطلاعات شرکت های بورسی منتشر کرده است. این گزارش اطلاعات جالبی را از صنایع بورسی ارائه می دهد. انبار کدام صنایع بورسی خالی است؟ کدام صنایع بیشترین سوددهی را داشته اند؟
بیش از ۲۸۰ شرکت صنعتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و فرابورس که به صورت ماهانه گزارش تولید خود را منتشر می کنند بیش از نیمی از تولید کشور را در اختیار دارند؛ لذا با توجه به بررسی آمار این شرکت‌ها می توان وضعیت تغییرات تولید صنعت کشور را رصد کرد.
نمودار ۱ روند رشد شاخص تولید صنعتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را تا مهر ۱۴۰۱ نشان می دهد. در این نمودار به منظور مقایسه شاخص تولید صنعتی محاسبه شده و شاخص تولید صنعتی مرکز آمار، روند این دو شاخص به نمایش درآمده است.
بهار سال ۱۴۰۱ با رشد مثبت شاخص تولید صنعتی آغاز شد و رشد این شاخص در دو ماه اردیبهشت و خرداد روند صعودی داشت. این روند مثبت در ماه‌های تابستان نیز ادامه پیدا کرد و شاخص تولید صنعتی در ماه‌های تابستان ۱۴۰۱ بین ۵ تا ۷ درصد رشد کرد. روند مثبت رشد تولید صنعتی در اولین ماه پاییز ۱۴۰۱ نیز ادامه پیدا کرد و رشد شاخص تولید صنعتی در مهرماه ۷٫۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد کرد که بیشترین نرخ رشد در یک سال اخیر بوده است.
برای اینکه تحلیل جامعی از چرایی تغییرات در تولید داشته باشیم، بررسی آمار تولید به تنهایی کفایت نمی کند.
بررسی تغییرات در موجودی انبار محصولات، علاوه بر اینکه تحلیل بهتری از علت تغییرات ارائه می دهد، چون شاهدی از وضعیت بازار و تقاضا ارائه می کند، می تواند در پیش بینی روند آتی تولید نیز کمک کند.
در نمودار ۳ و جدول ۲ تغییر در موجودی انبار محصولات بررسی شده است. منظور از تغییر در موجودی انبار در اینجا تفاوت رشد تولید و فروش است (اگر رشد تولید بیشتر از رشد فروش باشد موجودی انبار در آن دوره افزایش یافته و اگر رشد تولید کمتر از رشد فروش باشد، موجودی انبار کاهش داشته است).
همانطور که در نمودار ۳ مشخص است، تغییرات شاخص موجودی انبار در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ مثبت بوده است که نشان دهنده افزایش در موجودی انبار صنایع بوده است. از ابتدای سال ۱۴۰۱ ورق برگشت و تغییرات موجودی انبار صنایع منفی شد. به عبارت دیگر رشد فروش شرکت‌ها بیشتر از رشد تولید آن‌ها بوده است.
در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ اگرچه تولید با اندکی اغماض تقریبا مشابه مدت مشابه سال گذشته بوده، ولی فروش شرکت‌های صنعتی نسبت به مدت مشابه سال قبل اندکی (زیر ۳ درصد) رشد داشته است و همین امر باعث شده که موجودی انبار صنایع در این ماه کاهش داشته باشد. در تابستان ۱۴۰۱ در ادامه روند کاهش موجودی انبار
صنایع رشد فروش شرکت‌ها بیشتر از رشد تولیدشان بوده و همین امر باعث کاهش قابل توجه موجودی انبار شده است. البته لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از کاهش در موجودی انبار در سه ماه تابستان مربوط به کاهش قابل توجه موجودی انبار شرکت‌های خودروسازی است و چه بسا موجودی انبار صنایع به غیر از
خودروسازی در تابستان افزایش نیز داشته است.
در ماه‌های اخیر رشد فروش شرکت‌های خودروسازی به طور قابل توجهی از رشد تولیدشان پیشی گرفته و همین امر باعث کاهش در موجودی انبار این شرکت‌ها شده است که در سال‌های قبلی تجمیع شده بودند.
در مهرماه نیز شاخص موجودی انبار صنایع به خاطر افزایش قابل ملاحظه موجودی انبار در صنعت خودروسازی (اینکه رشد فروش شرکت‌های خودروسازی حدود ۳۵ درصد بیشتر از رشد تولیدشان بوده) افزایش داشته است. اما در سایر صنایع وضعیت موجودی انبار متفاوت بوده است.
صنعت محصولات شیمیایی در دو ماه ابتدای سال رشد تولید منفی و افزایش در موجودی انبار را داشت. اما رشد این صنعت از خردادماه تا شهریورماه مثبت شد، ولی موجودی انبار در این صنعت افزایش داشته است. در
مهرماه به دلیل افزایش موجودی انبار در این صنعت شاهد کاهش رشد تولید بودیم که روند افزایش موجودی
انبار در صنعت را متوقف کرد.
در صنعت فلزات اساسی در سه ماه ابتدایی سال برخلاف نیمه دوم سال قبل هم شاخص تولید مثبت داشته و هم موجودی انبار در این صنعت بعد از چند ماه در این سه ماه کاهش را نشان می دهد. در سه ماهه تابستان و مهر ماه با وجود اینکه رشد تولید در این صنایع مثبت شده است، اما موجودی انبار در این صنعت نیز افزایشی بوده است. به عبارت دیگر تقاضای این صنعت از این میزان رشد پشتیبانی نکرده است.
در مجموع تغییر در موجودی انبار درمهر ۱۴۰۱ در صنایع شیمیایی، فلزات اساسی، کانی‌های غیرفلزی و صنایع غذایی مثبت، و در مقابل در گروه های صنایع خودرو و قطعات و صنایع دارویی، منفی است.
اگرچه سودآوری در شرکت‌ها و صنایع مسئله مالی به حساب می آید، ولی باید به این نکته توجه کرد که برای تداوم تولید و پایداری رشد در صنایع داشتن حاشیه سود مطمئن از الزامات به شمار می آید. در جدول ۳ وضعیت سودآوری شرکت‌های تولید بورس در بازه‌های عملکردی دوازده ماهه سال مالی ۱۴۰۰ و سه ماهه و شش ماه
۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفته است.
بر اساس گزارش‌های دوازده ماه، سود اسمی ۴۸۴ شرکت بورسی در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۲٫۸ درصد بیشتر از سال قبل بوده است. در سه ماهه ابتدای سال ۱۴۰۱ رشد سود اسمی شرکت‌ها نسبت به سال قبل به ۴۵٫۴ درصد رسیده است. اما در شش ماهه ۱۴۰۱ رشد اسمی سود شرکت‌ها نسبت به سال قبل تنها ۲۰٫۸ درصد رشد داشته است.
مقایسه رشد اسمی سود شرکت‌ها نشان می دهد که روند صعودی رشد سود شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ ادامه نداشته و اگرچه رشد سود‌ها مثبت بوده، ولی روند آن نزولی بوده است.
بررسی تعداد شرکت‌های با سود منفی و زیان ده نیز وضعیت سودآوری شرکت‌ها را از منظر دیگری بررسی می کند. بر اساس اطلاعات جدول ۳ در دوازده ماهه ۱۴۰۰ تنها ۳۴ شرکت زیانده شناسایی شده است.
بر اساس گزارش سودآوری سه ماهه ۱۴۰۱ تعداد شرکت‌های زیانده ۶۸ شرکت بودند که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد تغییری نکرده اند.
در شش ماهه ۱۴۰۱ تعداد شرکت‌های زیانده به ۴۹ شرکت رسید که این تعداد ۱۰ واحد کمتر از تعداد شرکت‌های زیانده در مدت مشابه سال قبل بوده است. به عبارت دیگر اگرچه روند صعودی رشد سود‌ها متوقف شده است، اما از طرف دیگر تعداد شرکت‌های زیانده نیز کاهش داشته است.
برای اینکه مشخص شود رشد سود در کدام صنایع بیشتر بوده است در جدول ۳ عملکرد سودآوری شرکت‌ها به تفکیک صنایع نیز آورده شده است.
در بین صنایع مهم مانند سنوات اخیر شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند؛ به صورتی که تنها صنعتی هست که جمع سود خالص شرکت‌های آن منفی می شود. در این صنعت مجموع زیان ایجاد شده در سال مالی ۱۴۰۰ حدود ۳۰ درصد بیشتر از سال قبل بوده است. اما در سال ۱۴۰۱ از زیان این صنعت کاسته شده است به گونه ای که در سه ماهه و شش ماهه سال ۱۴۰۱ زیان صنعت خودروسازی به ترتیب ۳۷ ٫۴ و ۸۵ درصد کمتر از زیان ساخته شده در مدت مشابه سال قبل بوده است.
صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی که صادرات محور هستند به ترتیب با ۵۳ و ۵۲٫۳ درصد رشد سود اسمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل بیشترین رشد در سودآوری در بین صنایع را داشتند. اما رشد سودآوری این صنایع در سال ۱۴۰۱ مناسب نبوده است در حالی که رشد سود اسمی این صنایع در بهار ۱۴۰۱ به حدود ۲۰ درصد می رسید در شش ماهه ۱۴۰۱ رشد سود صنعت فلزات اساسی نسبت به مدت مشابه کاهش ۱۳ درصدی داشته و در محصولات شیمیایی نیز تنها ۳٫۷ درصد رشد داشته است.
به علاوه در دوره شش ماه ۱۴۰۱(نسبت به مدت مشابه سال قبل) به تعداد شرکت‌های زیانده دو صنعت فلزات اساسی و محصولات شیمیایی اضافه شده است.
بیشترین رشد سود در بین صنایع متعلق به صنعت فرآورده‌های نفتی بوده است.
رشد سودآوری شرکت‌های دارویی و محصولات غذایی نیز در شش ماهه ۱۴۰۱ به ترتیب ۴۵ و ۶۱ درصد بوده است.
